بي شك اصلي ترين وظيفه دولت ، عداليت در ميان اقشار مختلف جامعه است . اين رسالت در خصوص ارائه خدمات بهداشتي درماني از اهميت مضاعفي برخوردار است .
در اين طرح با صدور دفترچه بيمه خدمات درماني ، از طريق نظام ارجاع امكان بهرهمندي از خدمات سلامت براي روستائيان فراهم مي شود . در طرح فوق با پزشكان عمومي به عنوان پزشك خانواده قرارداد منعقد مي گردد و به ازاي هر فرد بيمه شده مبلغي به آنان پرداخت مي شود تا كليه امور مربوط به بيمه شدگان شامل امور بهداشتي ، درماني و بيمه اي را انجام دهند .
تعریف پزشک خانواده
برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع یکی از برنامه های مهم برنامه چهارم توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی در بخش بهداشت و درمان کشور است .
وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی با مساعدت مجلس شورای اسلامی و با همکاری صمیمانه سازمان بیمه خدمات درمانی از اواخر اسفند ماه سال 83 طرح بسیج همگانی پزشک خانواده و بیمه روستائیان را آغاز کرده و بدین وسیله زمینه لازم برای ارائه هر چه بهتر خدمات بهداشتی درمانی به روستائیان را فراهم نموده است .
پزشک خانواده :
حداقل دارای مدرک دکترای حرفه ای پزشکی و مجوز معتبر کار پزشکی است .پزشک خانواده در نخستین سطح خدمات ، عهده دار خدمات پزشکی سطح اول است .
تیم سلامت :
شامل : پزشک ، بهورز ، ماما یا پرستار ،کاردانهاي بهداشتي و ...
خدماتی که در تعهد واحد پزشک خانواده قرار دارد :بسته خدمات و مراقبت های سطح یک ، جهت پزشک خانواده در 5 بخش خلاصه می شود
پیشگیری ، آموزش و ارتقاء سلامت ، درمان اولیه و تدبیر فوریت ها ، ارجاع و مدیریت سلامت
الف : پیشگیری :
1- سلامت خانواده و جمعیت : شامل ( سلامت مادران، سلامت کودکان، تنظیم خانواده، برنامه غربالگری سرطانهای زنان، برنامه سلامت سالمندان)
2- مدیریت بیماریهای واگیردار
3- ایمن سازی ( واکسیناسیون )
4- مدیریت بیماریهای غیر واگیر
5- غربالگری ( ریسک فاکتورهای شایع بیماریهای غیر واگیر، دیابت، پرفشاری خون )
6- بهبود تغذیه جامعه
7- سلامت محیط
8- سلامت کار
9- سلامت جوانان و مدارس
10-سلامت دهان و دندان
11-سلامت روان
ب-1 : آموزش
1- آموزش سلامت و ترویج بهداشت
2- ترویج شیوه زندگی سالم
ب- 2:· ارتقای سلامت :
1- افزایش محیطهای حامی سلامت
2- افزایش سیاستهای حامی سلامت
3- افزایش اقدام جامعه به سمت سلامت
ج : درمان اولیه و فوریت ها :
1- ویزیت بیماران
2- اقدامات ساده جراحی و بالینی
3- تزریقات
4- پانسمان
5- ویزیت در منزل ( در شرایط خاص)
6- مشاوره
7- درمان سوء مصرف مواد
8- فوریت ها
د) خدمات ارجاع :
1- ثبت نام جمعیت تحت پوشش و تشکیل پرونده سلامت
2- ثبت اطلاعات در هر بار مراجعه فرد در پرونده سلامت
3- ارجاع مراجعین نیازمند به سطوح بالاتر
4- پیگیری بیماران
5- پیگیری دریافت بازخورد از سطوح ارجاع
6- تنظیم و ارائه گزارشهای مورد نیاز
7- تبادل اطلاعات با پزشکان خانواده دیگر
ه ) مدیریت سلامت :
1- ثبت داده ها و مدیریت اطلاعات سلامت افراد و جمعیت تحت پوشش
1- اقدام به حل مسائل بهداشتی از طریق همکاریهای درون بخشی و بین بخشی
2- تلاش در حل مسائل سلامت جامعه از راه جلب مشارکت مردمی
4- همکاری در اجرای برنامه های استانی و کشوری
5- همکاری در برنامه های مقابله با بلایای طبیعت و عضویت در تیم های مذکور
6- پایش و ارزشیابی خدمات تیم سلامت
سطوح خدمات :
1- سطح اول :
که در آن تیم سلامت (بهورز ، پزشک عمومی و ماما) سلسله ای از مراقبتها و خدمات را بطور سرپایی عرضه می کنند و در صورت لزوم شخص را به سطح دوم ارجاع می دهند .
2- سطح دوم :
که در آن پزشکان متخصص، ارجاع شدگان پزشک خانواده را می پذیرند و پس از تشخیص و درمان اعم از سرپایی یا بستری نتیجه را به پزشک خانواده اعلام می کنند .
3- سطح سوم :
که در آن پزشکان فوق تخصص در رشته های مختلف ، سرپایی یا بستری خدمات و مراقبتهای مخصوص را ارائه می کنند